Problem odpadów opakowaniowych osiągnął bezprecedensową skalę – według organizacji WRAP, globalna produkcja opakowań z tworzyw sztucznych wynosi obecnie 141 milionów ton rocznie1. Skala tego zjawiska wymagają pilnych działań ze strony wszystkich uczestników łańcucha wartości: producentów, detalistów, decydentów i konsumentów. Tylko wspólne działania i wdrażanie innowacyjnych, zrównoważonych rozwiązań mogą skutecznie ograniczyć ilość odpadów i zwiększyć poziom recyklingu.
Rosnące znaczenie ROP: Ewolucja przepisów globalnych i amerykańskich
Coraz więcej państw – zarówno na świecie, jak i w USA – wdraża lub planuje wdrożenie przepisów, które przenoszą znaczną część kosztów recyklingu i gospodarowania odpadami na producentów opakowań. Tylko w okresie od stycznia do maja 2025 r. dwanaście stanów USA przedstawiło projekty ustaw ROP, a siedem z nich już przyjęło odpowiednie regulacje.
Rozszerzona odpowiedzialność producenta (ROP) to koncepcja, która zakłada, że producenci ponoszą odpowiedzialność za zarządzanie opakowaniami po zakończeniu ich cyklu życia. To istotna zmiana względem tradycyjnego modelu, w którym główny ciężar spoczywał na samorządach i firmach zajmujących się gospodarką odpadami.
Na czym polega ROP?
ROP zobowiązuje producentów – w tym właścicieli marek, importerów i wytwórców – do pokrywania całości lub części kosztów związanych z utylizacją i recyklingiem opakowań. Może to również obejmować działania edukacyjne skierowane do konsumentów oraz na poprawę infrastruktury gospodarowania odpadami. Celem jest zachęcenie producentów do projektowania bardziej zrównoważonych opakowań, zmniejszenia ilości odpadów opakowaniowych oraz zapewnienia skuteczniejszego recyklingu lub właściwej utylizacji.
Ekomodulacja jako narzędzie zmiany materiałów opakowaniowych
Ekomodulacja, często stosowana w strukturze opłat ROP, ma na celu motywowanie właścicieli marek do wdrażania bardziej zrównoważonych praktyk opakowaniowych. Polega ona na różnicowaniu wysokości opłat ROP w zależności od:
- możliwości recyklingu,
- kompostowalności,
- zawartości materiałów z recyklingu,
- ogólnego wpływu materiału na środowisko.
W praktyce oznacza to wyższe opłaty dla opakowań trudnych do przetworzenia i niższe dla tych, które są łatwe do recyklingu i mają mniejszy ślad środowiskowy. Przykładowo, opakowania z papieru, aluminium czy niektórych tworzyw sztucznych mogą podlegać niższym opłatom niż opakowania wielomateriałowe. Taki system tworzy realną zachętę finansową do zmiany materiałów opakowaniowych.
Bądź na bieżąco z najnowszymi rozwiązaniami w branży:
Jak producenci opakowań przygotowują się do ROP?
Wielu producentów aktywnie przygotowuje się do wdrożenia ROP, m.in. poprzez:
- przystąpienie do organizacji odpowiedzialności producentów (PRO), takich jak Circular Action Alliance (CAA),
- gromadzenie szczegółowych danych o opakowaniach na potrzeby raportowania,
- analizę projektów przyszłych opakowań w celu ograniczenia opłat.
Organizacje Odpowiedzialności Producenta (PRO – ang. Producer responsibility organization) wspierają producentów w realizacji obowiązków ROP, zarządzając zbiórką, recyklingiem i utylizacją odpadów opakowaniowych w ich imieniu. Członkostwo w PRO pozwala uprościć procesy raportowania, spełnić wymogi prawne i aktywnie uczestniczyć w budowie zrównoważonego systemu opakowań.
Dokładne dane o opakowaniach są kluczowe, aby:
- prawidłowo raportować do PRO i organów nadzorczych,
- unikać nadpłat wynikających z uogólnionych danych,
- podejmować świadome decyzje projektowe,
- prognozować przyszłe opłaty ROP i identyfikować możliwości optymalizacji kosztów.
Raportowane dane obejmują informacje dotyczące rodzaju i masy zastosowanych materiałów opakowaniowych, a także ich właściwości, takich jak możliwość recyklingu czy zawartość materiałów pochodzących z recyklingu. Centralizacja tych danych pozwala producentom skuteczniej zarządzać obowiązkami wynikającymi z ROP oraz podejmować działania na rzecz ograniczenia całkowitego śladu środowiskowego.
Jak zmiana materiału opakowaniowego wpływa na znakowanie?
Wdrażanie bardziej zrównoważonych materiałów opakowaniowych – zgodnych z ekomodulacją i obniżających opłaty ROP – często wymaga ponownej oceny dotychczasowych technologii znakowania, które mogą okazać się nieoptymalne.
Każdy materiał, zwłaszcza folie z tworzyw sztucznych, wykazuje odmienną reakcję na technologie znakowania, dlatego kluczowe jest przeprowadzenie testów w celu doboru odpowiedniego atramentu, parametrów pracy urządzenia lub alternatywnej metody znakowania. Warto zaangażować partnera technologicznego już na etapie wyboru nowych materiałów opakowaniowych, aby uniknąć przestojów i zapewnić ciągłość produkcji.
Technologie, takie jak druk atramentowy ciągły (CIJ), oferują szeroki wachlarz rozwiązań atramentowych dostosowanych do różnych typów materiałów opakowaniowych, wspierając producentów w konfiguracji procesów znakowania do przyszłych wymagań.
Rola partnera technologicznego w obliczu zmieniających się standardów pakowania
W świetle ewoluujących regulacji prawnych, wybór odpowiedniego partnera technologicznego ma kluczowe znaczenie. Videojet, dzięki wieloletniemu doświadczeniu w znakowaniu szerokiej gamy materiałów opakowaniowych, oferuje rozwiązania kompatybilne z nowoczesnymi, zrównoważonymi materiałami – w tym lekkimi tworzywami i podłożami przeznaczonymi do recyklingu.
Nasze technologie obejmują:
- Ciągły druk atramentowy (CIJ)
- Termiczny druk atramentowy (TIJ)
- Drukarki termotransferowe (TTO)
- Systemy znakowania laserowego
- Drukarki do kartonów (LCM)
Rozwiązania te umożliwiają drukowanie wysokiej jakości kodów kreskowych, kodów 2D i innych zmiennych danych wspierając identyfikowalność produktów, zgodność z przepisami oraz czytelność informacji w całym łańcuchu dostaw. Dodatkowo, rozwiązania Videojet CLARiSUITE® usprawniają zarządzanie danymi dla wszystkich technologii znakowania, pomagając zmniejszyć liczbę błędów i przestojów podczas przezbrojeń produkcyjnych.
W związku ze zmianami regulacyjnymi wynikającymi z ROP, Videojet aktywnie współpracuje z producentami i przetwórcami opakowań, wspierając ich w dostosowaniu się do nowych wymogów. Dzięki naszym innowacyjnym rozwiązaniom, pomagamy firmom zachować zgodność z przepisami i skupić się na kluczowych aspektach działalności.
Additional reading
Videojet: Sustainable Packaging and Recycling: Reflecting on 2024 and looking ahead in 2025
Videojet: Navigating the Waters of Sustainability in Packaging and Labeling
Videojet: Printing Ink’s Potential Impact on Recycling of Product Packaging
